English In mijn zoektocht naar betekenis begon ik me in 2021 te verdiepen in kunst. Dit viel samen met mijn groeiende interesse in digitaal eigendom en blockchain verzamelobjecten. In de zomer van 2022 stootte ik op het sociale initiatief Art for Care. Het bestond uit een gids van S.M.A.K. (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst in Gent), die zich begaf “naar het ziekenhuis met een koffer vol zorgvuldig geselecteerde kunstwerken” om een unieke ervaring aan patiënten te bezorgen. Art for Care inspireerde me me af te vragen of ik iets gelijkaardigs kon verwezenlijken met digitale kunst, benaderd met een computer in de plaats van fysieke kunst in een koffer. Alhoewel ik verre van een expert ben, ken ik wat van kunst en misschien wel genoeg om Art for Care na te bootsen…
Digitale Artistieke Activa
Wanneer ik de term “digitaal” gebruik, beoog ik zowel de artistieke als de asset of activumcomponent te kwalificeren. Ik wil me met andere woorden focussen op digitale creativiteit die digitaal bezitbaar is. Digitale kunst is niet nieuw en bijna zo oud als moderne computers (zie tijdslijn lerandom), maar betrouwbare digitale activa zijn relatief jong.
Ik begrijp een activum als een bezitbaar ding met potentiële (economische) waarde (zie Merriam-Webster en Investopedia). Voor particulieren zijn normale activa een huis, aandelen en juwelen. Vanzelfsprekend achten we een fysiek kunstwerk, als een schilderij van Picasso, een activum. Minder voor de hand liggend maar een aanvaard gebruik in traditionele kunst, kan een conceptueel kunstwerk, zoals een muurtekening van Sol Lewitt, bezit worden door middel van een fysiek, papieren certificaat (zie artprice). Van hieruit vergt het slechts een kleine mentale sprong om ook digitale, blockchain certificaten als activa te beschouwen.
Het bezit van digitale certificaten gebeurt idealiter via blockchainnetwerken. Deze bieden decentraal onderhouden grootboeken, die publiek leesbaar en privaat schrijfbaar zijn. Zo verzekeren ze schaarsheid van activa en exclusieve toegang van eigenaren. Chris Dixon beargumenteert dat blockchains beter te begrijpen zijn als een nieuwe klasse van computers, waarbij de “hardware-software power relationship” omkeert (zie zijn boek Read Write Own). De software regeert over een netwerk van hardware apparaten, eerder dan dat de hardware de software controleert. Op deze manier zijn het niet de grillige eigenaars van hardware, die digitaal eigendom vastleggen, maar onschendbare regels in software, die digitale activa mogelijk maken.
Om beter het belang van blockchain voor kunst te begrijpen, wil ik de scheiding of de afstand benadrukken tussen de activum- en kunstcomponent. Deze afstand is continu van aard, maar een categorische interpretatie ervan staat ons toe om “kunst op de blockchain” beter te organiseren. In de eerste categorie blijkt er een duidelijke scheiding te zijn tussen de activum- en kunstcomponent, zoals een blockchaintoken verwijzend naar een extern hypermediabestand (zie Jacob Horne over hypermedia en cryptomedia). In de tweede categorie neemt de afstand tussen de kunst en activumcomponent af of verdwijnt deze volledig, zodat de blockchainaard deel uitmaakt van de kunst. Het eerste vergemakkelijkt het bezit van bestaande digitale kunst en het laatste verbetert kunst of maakt nieuwe kunstvormen mogelijk. Alhoewel beide categorieën van kunst digitaal verzamelbaar zijn door middel van blockchain (cryptomedia), kan je, artistiek gesproken, hen respectievelijk hypermedia- en blockchainkunst noemen (zie onderstaande voorbeelden uit mijn persoonlijke collectie).
GM Everyone van Deekay, onderdeel van de collectie The Memes. Het artistieke is een animatie, waarnaar een blockchaintoken verwijst, en bijgevolg is er een duidelijke scheiding tussen de activum- en kunstcomponent (hypermediakunst).
Polychrome Music van Rafaël Roozendaal en Danny Wolfers, onderdeel van de collectie Art Blocks. Het artistieke is een script en de resultaten, die ermee gegenereerd worden. Alhoewel generatieve kunst niet nieuw is, verbetert blockchain de kunstvorm door het script en een willekeurige “seed” betrouwbaar te registreren om zo het resultaat te kunnen verifiëren (eerder blockchainkunst).
Receipt van 0xhaiku. Het artistieke is een conceptueel kunstwerk dat bepaalde interacties met het smart contract visualiseert in de vorm van afschriften. De kunst- en activumcomponent zijn hier verweven (blockchainkunst).
Missie
Waarom zou ik willen praten over deze digitale artistieke activa? Omdat het voor velen een onontdekte schatkist aan culturele verwezenlijkingen kan betekenen. In het algemeen deel ik graag mijn passie voor digitale kunst met anderen om in hen enige appreciatie en nieuwsgierigheid ervoor op te wekken. Meer bepaald wil ik aan anderen het rijk van digitale kunst introduceren en hen de middelen aanreiken om het zelf verder te verkennen.
Publiek
Iedereen geïnteresseerd in kunst of digitale technologie kan baten bij het leren over digitale kunst. Voor die laatsten is dit deels omdat creaties van kunstenaars niet zelden als proof of concept voorafgaan aan bruikbare toepassingen.
Daarenboven en in lijn met Art for Care is het opmerkelijk welwillend om te doelen op patiënten in ziekenhuizen etc. Digitale kunst kan overal worden ervaren door middel van een computer en internetverbinding. Dit is niet noodzakelijk het geval voor alle digitale kunst, alhoewel het blockchainethos van transparantie doorgaans niet enkel van toepassing is op de helderheid van bezit (activumcomponent), maar ook op de publieke toegankelijkheid van digitale kunst (kunstcomponent). Daarom is de drempel om van digitale kunst te genieten miniem en ontbreken de conventionele barrières om fysieke kunst te ervaren, voornamelijk een bezorgdheid voor mensen die kampen met gezondheidsproblemen.
Projecten
– In de MoMA pixelkunstworkshop lieten we kinderen van een lokaal ziekenhuis pixelkunst maken ongeveer zoals in de postkaarttentoonstelling van MoMA (Museum of Modern Art in New York).